Klauzula arbitrażowa – kluczowe aspekty i zastosowanie

Coraz częściej zdarza się, że strony sporu w trakcie rozmowy w cztery oczy dochodzą do wniosku, że nie potrafią samodzielnie się porozumieć. Tłumaczą się przy tym brakiem dobrego rozwiązania danego problemu. Kiedy każda z nich ma własne zdanie i ani jedna, ani druga nie zamierza pójść na ustępstwo, warto zastanowić się nad tym, czy sprawą nie powinien zająć się właściwy podmiot. Przed stronami pojawia się więc wybór, czy skorzystać ze wsparcia sądów powszechnych, czy też sądu arbitrażowego. Aby skorzystać z tego drugiego bardziej optymalnego rozwiązania, należy dokonać zapisu na sąd polubowny, a najlepiej wprowadzić do umowy klauzulę arbitrażową.

W artykule wyjaśniamy, czym jest klauzula arbitrażowa, jakie jest jej znaczenie, kiedy można ją stosować i czym różni się od sądownictwa powszechnego. Poniżej przedstawiamy rodzaje klauzul arbitrażowych, ich kluczowe aspekty i zastosowania w praktyce.

Czym jest klauzula arbitrażowa?

Klauzula arbitrażowa to pewnego rodzaju umowa, w której strony konfliktu zobowiązują się do skierowania sporu do rozstrzygnięcia przez arbitraż. Jest to sposób na uniknięcie sprawy w sądzie powszechnym. W przeciwieństwie do mediacji, w arbitrażu, podobnie jak w sądzie powszechnym dochodzi do wydania przez arbitrów ostatecznego rozstrzygnięcia (wyroku), chociaż często zdąża się, iż w trakcie postępowania strony decydują się do zawarcia ugody.

Postępowanie arbitrażowe może być przeprowadzone, jeżeli obie strony sporu wyrażają na to zgodę. W porównaniu do postępowań sądowych arbitraż jest szybkim sposobem rozstrzygania konfliktów. Najczęściej trwa od kilku do kilkunastu miesięcy (w przypadku najbardziej skomplikowanych spraw).

Znaczenie klauzuli arbitrażowej

Klauzula arbitrażowa daje zielone światło dla działania trybunału arbitrażowego. Umowa ta świadczy o tym, że strony sporu zgadzają się na poddanie go pod rozstrzygnięcie arbitrażu

Klauzula arbitrażowa może też zawierać zasady, na jakich będzie przebiegał arbitraż. Chodzi tu między innymi o wskazanie trybu wyboru arbitrów, miejsce arbitrażu, język postępowania czy procedury.

Zastosowanie klauzul arbitrażowych w praktyce

Klauzule arbitrażowe są stosowana przede wszystkim w obrocie handlowym. Zawarcie klauzuli arbitrażowej jest możliwe w przypadku umowy sprzedaży, dostawy, o roboty budowlane i licencyjne. Stosuje się ją również w momencie pojawienia się sporów korporacyjnych między wspólnikami, akcjonariuszami, a także sporów dotyczących organów spółki. Może stanowić rozwiązanie sporów z zakresu prawa pracy, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych. Konwencję arbitrażu stosuje się w przypadku sporów konsumenckich takich jak spory wynikające z umów z konsumentami.

W praktyce stosowanie klauzuli arbitrażowej generuje szereg korzyści. Zaliczyć do nich można szybkość postępowania, elastyczność, poufność i wykonalność. Zaletą jest również to, że arbitrzy są specjalistami w określonych dziedzinach, co zwiększa szansę na rozwiązanie sporu. Należy także podkreślić, że klauzula arbitrażowa jest stosowana w obrocie krajowym i międzynarodowym.

Kiedy podjęte do tej pory procedury wzajemnego porozumiewania się nie przynoszą żadnych efektów, zastosowanie klauzuli arbitrażowej może okazać się bardzo pomocne.

Klauzula arbitrażowa – kluczowe aspekty

Podsumowując, klauzula arbitrażowa zgodnie z prawem powinna być zawarta na piśmie. Umowa ta musi uwzględniać jasne i dokładne postanowienia takie jak: przedmiot sporu, wybór arbitrażu, prawo właściwe, miejsce arbitrażu, język, sposób powołania trybunału arbitrażowego, a także koszty. Postanowienia klauzuli arbitrażowej muszą być sformułowane w sposób jasny i precyzyjny. Skutkiem zawarcia konwencji arbitrażowej jest wyłączenie jurysdykcji sądu państwowego i związanie stron co świadczy o tym, że zobowiązują się one do poddania się rozstrzygnięciu arbitrażu.

Klauzula arbitrażowa jest podstawowym filarem arbitrażu. Jej kluczowe aspekty, o których mowa powyżej mają znaczący wpływ na przebieg oraz skuteczność postępowania arbitrażowego.