Relacja z Konferencji Aktualne Wyzwania Kontraktowe w Sektorze Energetycznym

Sąd Arbitrażowy przy KIG zorganizował wraz z Prokuratorią Generalną RP oraz Wydziałem Prawa i Administracji UW konferencję poświęconą Aktualnym Wyzwaniom Kontraktowym w Sektorze Energetycznym, gromadząc ekspertów, którzy przedstawili kluczowe problemy i potencjalne rozwiązania dla skomplikowanych inwestycji w energetyce, ze szczególnym uwzględnieniem OZE.

Konferencję otworzyło wystąpienie Prof. Machnikowskiego, który przedstawił planowane zmiany przepisów w umowie o roboty budowlane. Profesor wskazał na konieczność reformy wynikającą z przestarzałości obecnych regulacji, podkreślając, że celem prac Komisji Kodyfikacyjnej jest zwiększenie pewności obrotu i dostosowanie prawa do realiów współczesnych procesów inwestycyjnych. Proponowane zmiany obejmują redefinicję umowy o roboty budowlane jako umowy rezultatu, rozszerzenie obowiązków informacyjnych stron, utrzymanie elastycznych modeli wynagrodzenia oraz wzmocnienie zabezpieczenia zapłaty i rękojmi. W kontekście rozstrzygania sporów, kluczowe jest wprowadzenie nowych mechanizmów, takich jak adjudykacja i propozycja komisji rozjemczych o wiążącym charakterze rozstrzygnięć.

W trakcie dyskusji eksperci koncentrowali się na problemach opóźnień, wskazując, że lepsze przygotowanie i elastyczność umów to klucz do ich ograniczenia. Artur Woźnicki podkreślił znaczenie dialogu, włączenia inżynierów i menedżerów w etap projektowania kontraktów, jasnego podziału obowiązków oraz racjonalnego rozkładu ryzyk – zwłaszcza poprzez waloryzację, mediacje i elastyczne kary umowne. Rafał Waszkiewicz zwrócił uwagę na konieczność bieżącego aneksowania umów i zapewnienia równowagi odpowiedzialności stron. Aleksander Galos i Tomasz Cichocki zgodnie wskazali na kluczową rolę elastycznych mechanizmów dotyczących pozwoleń, ścisłej współpracy z operatorami systemów przesyłowych oraz wsparcia fachowych doradców. W kontekście rozwiązywania sporów podkreślono potrzebę niezależności Inżynierów Kontraktów i podnoszenia standardów opinii biegłych. Skuteczny kontrakt to taki, który sprzyja współpracy, szybkiemu podejmowaniu decyzji i realnej możliwości wykonania inwestycji.

Dalsza część konferencji skupiła się na kluczowych zagadnieniach prawnych w sektorze energetycznym, zwłaszcza OZE, konkludując, że szybkie działanie, specjalistyczna wiedza techniczna oraz elastyczne klauzule adaptacyjne są niezbędne. Adelina Prokop zwróciła uwagę na znaczenie czasu i efektywności działań w sporach oraz na kluczową rolę klauzul renegocjacyjnych i odpowiedniego przygotowania dokumentacji. Bartosz Stań podkreślił, że specyfika sporów opartych na umowach PPA i SPA wymaga głębokiej wiedzy technicznej. Paweł Puacz wskazał, że renegocjacje w sądzie powszechnym są trudne, co wymusza stosowanie w praktyce działań zastępczych, zabezpieczeń umownych i szybkich decyzji co do dalszego trwania kontraktu. Szeroko dyskutowano o sporach wokół przyłączeń instalacji OZE do sieci, wynikających z przeciążenia sieci i zmian legislacyjnych, oraz o konieczności standaryzacji umów i szybszych procedur. Konkluzja była jednoznaczna: skuteczna ochrona interesów polega na minimalizowaniu ryzyka sporów poprzez inteligentne zabezpieczenia i klauzule umożliwiające szybkie reagowanie na zmiany rynkowe i regulacyjne.

Ostatnim tematem były wyzwania kontraktowe w złożonych projektach, takich jak offshore, uznając, że wczesne planowanie, dobra komunikacja i realistyczne zarządzanie ryzykiem są kluczem do sukcesu. Justyna Ciulkin zwróciła uwagę, że projekty offshore są wyjątkowo wrażliwe na opóźnienia ze względu na ograniczoną dostępność statków instalacyjnych, co wymaga ścisłej współpracy na wszystkich etapach. Łukasz Zbyszyński zauważył, że przy wielokontraktowości ryzyka się multiplikują, co wymaga wzmocnienia roli doradców i mechanizmów koordynacyjnych. Patryk Figiel, reprezentujący perspektywę finansowania, podkreślił, że banki koncentrują się na filarach czasu, jakości i ceny, a kluczowym kryterium jest doświadczenie uczestników. Eksperci podkreślili konieczność wzmocnienia roli Inżyniera Kontraktu jako niezależnego eksperta oraz zwrócili uwagę na ograniczenia standardów FIDIC w projektach offshore, które wymagają modyfikacji. Podsumowano, że w złożonych inwestycjach morskich sukces zależy od partnerskiej współpracy, wczesnego zaangażowania doradców techniczno-prawnych i elastycznego podejścia do kontraktowania.