Przejdź do głównej sekcji

Co to jest, jak wygląda i ile trwa postępowanie mediacyjne?

Data publikacji: 7 maja 2025

Mediacja to alternatywna metoda rozwiązywania sporów, która zyskuje coraz większą popularnością w Polsce. To właśnie dzięki niej strony konfliktu mają szansę na osiągnięcie porozumienia bez konieczności angażowania się w często długotrwały i kosztowny proces sądowy. Postępowanie mediacyjne daje możliwość polubownego rozwiązania sprawy z udziałem neutralnego mediatora, który nie stoi po żadnej ze stron. Jego celem jest sprzyjanie ugodowemu załatwieniu kwestii spornych. Jak wygląda ten proces? W jakich sytuacjach warto skorzystać z mediacji? Ile trwa postępowanie mediacyjne? Poznaj odpowiedzi na te i wiele innych pytań!

Czym jest mediacja i postępowanie mediacyjne?

Chcesz wiedzieć, czym jest mediacja? Otóż mediacja to dobrowolny proces, w którym strony konfliktu podejmują próbę rozwiązania zaistniałego sporu za pomocą bezstronnego mediatora. Celem spotkań jest wypracowanie porozumienia, które będzie satysfakcjonujące dla obu stron, przy zachowaniu dobrowolności i pełnej kontroli nad rozwiązaniem sprawy. Mediator pełni rolę neutralnego pośrednika, który pomaga stronom zrozumieć wzajemne stanowiska, ale także wskazuje na możliwe rozwiązania, jednak nie narzuca konkretnego. Postępowanie mediacyjne pozwala na osiągnięcie ugody, która w przypadku jej zatwierdzenia przez sąd, może być wykonalna na mocy klauzuli wykonalności.

Postępowanie mediacyjne różni się od tradycyjnego postępowania sądowego, ponieważ nie jest prowadzone przez sędziego, lecz przez mediatora, który dąży do znalezienia kompromisowego rozwiązania. Istotną cechą mediacji jest dobrowolność – strony mogą zakończyć mediację w każdym momencie, jeśli uznają, że nie ma już możliwości dojścia do porozumienia.

Zastosowanie mediacji: kiedy warto skorzystać z postępowania mediacyjnego?

Mediacja może być skuteczną metodą rozwiązywania różnych rodzajów sporów. Postępowanie mediacyjne jest opcją wartą rozważenia, gdy strony chcą uniknąć długotrwałego postępowania sądowego, a jednocześnie dążą do rozwiązania sporu w sposób polubowny. Mediacja może pomóc w sprawach cywilnych, takich jak spory dotyczące wynajmu, roszczeń majątkowych czy też spraw pracowniczych, w tym dotyczących rozwiązywania umów o pracę czy zwolnień. Mediacja jest także dosyć często wykorzystywana w sprawach rodzinnych, na przykład w przypadku konfliktów między małżonkami.

Jeśli stronom konfliktu zależy na szybkim rozwiązaniu sporu, mediacja będzie doskonałą alternatywą. Warto podkreślić, że sprawy, w których strony mają podobne oczekiwania lub gdzie istnieje chęć współpracy, idealnie nadają się do mediacji. Mediacja sprawdzi się także w przypadkach, gdy zachowanie dobrych relacji między stronami jest bardzo ważne – na przykład w sprawach pracowniczych lub rodzinnych, gdzie dalsza współpraca lub kontakt mogą być konieczne nawet po zakończeniu sporu. Musisz wiedzieć, że postępowanie mediacyjne pomaga uniknąć stresu związanego z procesem sądowym.

​Informacja o postępowaniu mediacyjnym w sprawach cywilnych i pracowniczych​

Postępowanie mediacyjne w sprawach cywilnych i pracowniczych różni się nieco w zależności od rodzaju sprawy, ale ogólne zasady są podobne. W sprawach cywilnych mediacja jest coraz częściej wykorzystywana w celu rozwiązywania sporów dotyczących praw majątkowych. Mediacja może także dotyczyć kwestii związanych z umowami cywilnoprawnymi.

W sprawach pracowniczych mediacja jest stosowana w przypadku sporów między pracodawcą a pracownikiem, na przykład w sytuacji, gdy dochodzi do konfliktu w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia, zwolnień lub rozwiązania umowy o pracę. Mediacja może pomóc znaleźć rozwiązanie, które będzie zadowalające dla obu stron, a także umożliwi dalszą współpracę.

Ile trwa postępowanie mediacyjne?

Czas trwania postępowania mediacyjnego zależy od wielu czynników. W grę wchodzą takie elementy jak stopień skomplikowania kwestii spornych czy liczba stron konfliktu. Zwykle postępowanie mediacyjne trwa od kilku dni do kilku tygodni. Pierwsze posiedzenie mediacyjne zazwyczaj odbywa się szybko, często w ciągu kilku dni od momentu złożenia wniosku o mediację, a następnie odbywają się kolejne spotkania – w zależności od współpracy stron i ich potrzeb. Postępowanie mediacyjne charakteryzuje się elastycznością – strony mogą umówić się na spotkania w dogodnym dla siebie terminie, co znacznie przyspiesza cały proces.

Jak wygląda pierwsze posiedzenie mediacyjne?

Pierwsze posiedzenie mediacyjne jest bardzo ważnym etapem całego procesu, który umożliwia stronom zapoznanie się z zasadami mediacji oraz ustalenie szczegółów dalszego przebiegu spotkań. Po pierwsze mediator przedstawia uczestnikom postępowania mediacyjnego ogólne zasady mediacji, w tym jej dobrowolny charakter, neutralność oraz poufność. Wyjaśnia również rolę, jaką pełni, podkreślając, że nie będzie on decydował o wyniku sprawy, a jego zadaniem jest jedynie pomoc stronom w znalezieniu rozwiązania.

To właśnie podczas pierwszego posiedzenia strony konfliktu mają możliwość przedstawienia swoich stanowisk i oczekiwań. Na tym etapie uczestnicy mediacji powinni mieć możliwość otwartego wyrażenia swoich potrzeb, nie czując się oceniani ani krytykowani przez drugą stronę. To również moment, gdy mediator może zaproponować sposób dalszego prowadzenia mediacji, ustalając termin kolejnych spotkań i wskazując, jak mogą przebiegać poszczególne etapy mediacji.

Przebieg mediacji oraz etapy prowadzenia mediacji

Mediacja składa się z kilku etapów, które prowadzą do osiągnięcia porozumienia lub ugody między poszczególnymi stronami. Pierwszym etapem jest wyrażenie zgody na mediację, a następnie wspomniane pierwsze posiedzenie, na którym strony poznają zasady mediacji i przedstawiają swoje stanowiska. Potem rozpoczyna się właściwa część procesu mediacyjnego.

Kolejny krok mediacji to szczegółowe omawianie kwestii spornych przez strony w obecności mediatora. Na tym etapie mediator może proponować różne rozwiązania i stara się pomóc stronom w zrozumieniu wzajemnych potrzeb oraz oczekiwań. Bardzo ważne jest to, aby wszystko przebiegało w atmosferze wzajemnego szacunku.

Jeśli strony dojdą do porozumienia, mediator pomaga im opracować ugodę, która może być następnie zatwierdzona przez sąd. W przypadku, gdy nie uda się osiągnąć porozumienia, mediator może zasugerować zakończenie mediacji i przekazanie sprawy do postępowania sądowego.

Ile wynoszą koszty mediacji?

Koszty mediacji zależą od wartości przedmiotu sporu, a także liczby posiedzeń mediacyjnych i są one określone w Regulaminie Mediacyjnym. Warto również zwrócić uwagę, że mediacja, mimo że wiąże się z kosztami, jest zazwyczaj tańszą alternatywą w porównaniu do postępowania sądowego, które może wiązać się z długotrwałymi procesami i wysokimi opłatami sądowymi.

Co w przypadku braku ugody strony konfliktu?

Chcesz wiedzieć, co się dzieje w przypadku, gdy mediacja nie prowadzi do zawarcia ugody? Wtedy strony mają możliwość wejścia na drogę sądową i skorzystanie np.: z sądownictwa arbitrażowego. Brak porozumienia w trakcie mediacji nie skutkuje żadnymi negatywnymi konsekwencjami dla uczestników.

Postępowanie mediacyjne: podsumowanie

Postępowanie mediacyjne to skuteczna metoda rozwiązywania sporów, która może sprzyjać ugodowemu załatwieniu sprawy i umożliwia stronom osiągnięcie porozumienia bez konieczności angażowania się w długie procesy sądowe. Mediacja prowadzona przez neutralnego mediatora ma na celu ułatwienie komunikacji między stronami oraz pomoc w wypracowaniu satysfakcjonującego rozwiązania.