Kim jest mediator i czym się zajmuje? Funkcja mediatora

Każdy uczestnik sporu powinien poważnie zastanowić się nad tym, czy konflikt ten jest na tyle poważny, iż w celu rozwiązania go, należałoby od razu iść do sądu. W wielu sytuacjach może pomóc mediator. Uczestniczy on w rozmowie między stronami. Nierzadko zdarza się, że już podczas pierwszej mediacji dochodzi do zażegnania konfliktu i zawarcia ugody na warunkach satysfakcjonujących obie strony.

W tym artykule wyjaśniamy, kim dokładnie jest mediator, jaką funkcję pełni, kto może nim zostać, a także kiedy warto rozważyć uczestnictwo w mediacji.

Mediator – kto to jest?

Mediator to bezstronna osoba, do której zwracają się strony w celu uzyskania pomocy w rozwiązaniu zaistniałego konfliktu. Zgłaszają się do niego osoby, które chcą w całkowitym spokoju przedstawić swoje racje i argumenty, by następnie móc dojść do porozumienia i odnaleźć wspólny interes.

Z pomocy mediatora można korzystać na każdym etapie nieporozumienia. Jest to tym bardziej dobre rozwiązanie w sytuacji, kiedy strony konfliktu uświadamiają sobie, że nie są w stanie ze sobą rozmawiać albo też nie potrafią samodzielnie odnaleźć rozwiązania problemu.

Mediatora wybierają strony, w przypadku mediacji sądowej, sąd albo w przypadku mediacji instytucjonalnej uprawniony organ centrum mediacji. W przypadku nominacji zastępczych najczęściej bierze pod uwagę stałych mediatorów, którzy mają odpowiednią wiedzę oraz umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach dotyczących danego konfliktu. Wyboru mediatora mogą dokonać też strony sporu, na przykład korzystając z listy mediatorów.

Na czym dokładnie polega praca mediatora?

Praca mediatora polega na wspieraniu stron w dążeniu do zażegnania konfliktu i tym samym wypracowania porozumienia, które będzie satysfakcjonowało każdą z nich. Dobry mediator jedynie pomaga kreować rozwiązania. Jednak nie doradza stronom, ani też nie wydaje opinii i nie decyduje o tym, kto ma rację, ponieważ nie jest sędzią. W swojej pracy zarządza negocjacjami pomiędzy stronami.

Zadaniem mediatora jest stworzenie komfortowych warunków do mediacji, pozwalających na wypracowanie rozwiązania możliwego do realizacji i przede wszystkim zgodnego z przepisami prawa. Rozmowy te toczą się w swobodnej atmosferze na przykład przy kawie czy herbacie.

Jakie konflikty rozwiązuje mediator?

W sytuacji pojawienia się różnych konfliktów przeprowadzenie mediacji może przynieść stronom ogromne korzyści. Jednak są one skierowane wyłącznie do osób, które chcą dobrowolnie w nich uczestniczyć. Do spotkania z mediatorem i stroną sporu nie można nikogo zmusić. Mediacja sprawdza się w takich przypadkach jak:

• spory wynikające z umów długoterminowych,
• spory budowlane i związane z obrotem nieruchomościami,
• konflikty, w których znaczenie ma dobra opinia, renoma i marka firmy,
• spory, w których ważne są relacje długoterminowe,
• konflikty wynikające z umów, których przedmiotem są usługi,
• konflikty, które wymagają szybkiego rozwiązania.

Zatem ogólnie rzecz ujmując, mediator może pomóc w sprawach rodzinnych, sąsiedzkich i związanych z pracą, a także w sprawach karnych, administracyjnych, społecznych, cywilnych i biznesowych.

Rola mediatora w zakresie prowadzenia mediacji

Mediator kontaktuje się ze stronami, ustala czas, miejsce, a także zasady prowadzenia mediacji. Informuje strony o celu mediacji i swojej roli. To on dba o bezpieczeństwo i komfort uczestników w wybranym przez siebie miejscu, w którym nie mogą znajdować się osoby trzecie.

Rolą mediatora jest utrzymanie pozytywnego nastawienia stron i tworzenie warunków sprzyjających poszukiwaniu rozwiązań. Ponadto mediator dba o szacunek między stronami, a także poprawność przebiegu mediacji. Przede wszystkim też sprawdza, czy w zaistniałych okolicznościach porozumienie jest rzeczywiście możliwe.

Jakie obowiązki spoczywają na mediatorze?

O tym, na czym polega praca mediatora, a także jaka jest jego rola w zakresie prowadzenia mediacji, wspomnieliśmy już powyżej. Warto jednak dodać, że bywają sytuacje, w których podczas mediacji jedna ze stron konfliktu chce się wycofać i zrezygnować z rozmowy. Wówczas obowiązkiem mediatora jest sprawdzenie intencji strony rezygnującej i przekonanie się o tym, że decyzja ta jest ostateczna. Ponadto na koniec mediator musi porządzić dokumentację z przebiegu mediacji. Dokładniej jest to protokół zawierający związane ze sprawą dane takie jak:

• miejsce i czas prowadzenia mediacji,
• imiona i nazwiska stron oraz ich adresy,
• imię i nazwisko mediatora,
• wynik mediacji.

Kto może zostać mediatorem?

Mediatorem może zostać osoba fizyczna mająca zdolność do czynności prawnych, która nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo, a do tego w pełni korzysta z praw publicznych. Jednak jego funkcji nie może pełnić czynny sędzia sądu powszechnego. Mediacje w Centrum Mediacji przy Krajowej Izbie Gospodarczej mogą prowadzić mediatorzy, którzy zostali wpisani na listę stałych mediatorów Centrum. By znaleźć się w tym zaszczytnym gronie, mediator sam musi złożyć wniosek do sądu okręgowego. Dopiero po rozpatrzeniu go, prezes sądu okręgowego wpisuje kandydata na listę stałych mediatorów.

Mediator musi mieć odpowiednie kwalifikacje do wykonywania zawodu i umiejętności w zakresie prowadzenia tego typu postępowań. Kompetencje może uzyskać osoba, która ukończyła specjalne certyfikowane szkolenie. Walter Maggiola uważa, że skuteczny mediator powinien dodatkowo charakteryzować się takimi cechami jak:

• mądrość Salomona,
• cierpliwość Hioba,
• wytrzymałość maratończyka,
• umiejętności terapeutyczne, jakimi charakteryzuje się profesjonalny psychiatra.

Jednak to nie wszystko, ponieważ mediator powinien wyróżniać się dużym doświadczeniem życiowym, umiejętnością odczuwania empatii, inteligencją emocjonalną, a także wysoką odpornością na stres. Zważywszy na to, że mediator bierze udział w rozmowach dotyczących sporów gospodarczych, może mu przydać się także wiedza prawnicza. Duża liczba przeprowadzonych mediacji i obecność na liście stałych mediatorów może świadczyć o tym, że wybrany mediator jest rzeczywiście tym właściwym.

Dlaczego warto skorzystać z mediacji SA przy KIG?

Chcąc wyjaśnić, dlaczego warto skorzystać z pomocy mediatora, należałoby wspomnieć, co to jest mediacja. W czasie mediacji, w przeciwieństwie do postępowania sądowego, strony mają prawo do decydowania o jej wyniku. W dodatku mogą ją przerwać w dowolnym momencie. Jednak warto mieć na uwadze, że prawdopodobieństwo zawarcia ugody jest bardzo duże. Mówią o tym, chociażby zagraniczne dane. W sądzie w Exeter w Anglii ze spraw skierowanych do mediacji 75% zakończyło się ugodą. Z kolei w sądzie w Getyndze w Niemczech, aż 90% spraw miało pozytywne zakończenie.

Rozmowa stron konfliktu w obecności mediatora nie wiąże się z żadnym ryzykiem, a może wygenerować szereg korzyści dla każdej z nich. Warto podkreślić, że mediacje sądowe są poufne i neutralne, a mediatorem jest osoba bezstronna. Mediacja pozwala stronom wypracować porozumienie nawet w kilka tygodni. Podczas postępowania mediacyjnego stron nikt nikogo nie ocenia, a mediator dba o zachowanie równowagi między stronami.

W przeciwieństwie do postępowania sądowego, w tym przypadku każda strona jest wygrana. W wyniku mediacji dochodzi do ugody, czyli zadowolenia po obu stronach sporu. W dodatku pisemna ugoda zawarta przed mediatorem, a następnie zatwierdzona przez sąd, ma moc prawną wyroku sądowego.

Ile kosztuje skorzystanie z usług mediatora?

Koszt mediacji jest zdecydowanie niższy niż postępowania sądowego. Szczegóły można sprawdzić w cenniku ośrodka mediacyjnego. Czasem koszty ustala sam mediator. Mogą one być też zależne od tego, w jaki sposób doszło do wszczęcia mediacji.

Jeżeli strony zgłaszają się do mediatora, zanim rozpocznie się postępowanie sądowe, samodzielnie ustalają koszt mediacji i ponoszą go po połowie. W sytuacji, kiedy strona już wszczęła postępowanie sądowe i dokonała opłaty od pozwu czy wniosku, w razie zawarcia ugody, sąd z urzędu zwraca tę opłatę.

W przypadku gdy strony zawierają ugodę przed mediatorem po wszczęciu postępowania sądowego, ale jeszcze przed rozpoczęciem rozprawy, mogą liczyć na całkowity zwrot uiszczonej opłaty. Jeżeli natomiast dochodzi do ugody w toku postępowania sądowego, zwrot obejmuje trzy czwarte dokonanej wpłaty. Może być też tak, że to sąd skieruje strony do mediacji. W takiej sytuacji wynagrodzenie mediatora jest regulowane przepisami Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości.

Podsumowanie

Nie każdy może zostać mediatorem. Jak wynika z powyższego, by móc sprawować ten zawód, trzeba nabyć odpowiednie kwalifikacje. Poza certyfikatem mogą przydać się także studia podyplomowe, które pozwolą uzupełnić wiedzę z zakresu mediacji, a z drugiej strony udokumentują posiadanie tej wiedzy.

Niezbędne są też takie cechy charakteru jak cierpliwość, empatia czy odporność na stres. To wszystko dlatego, że zadaniem mediatora jest uczestniczenie w rozmowie stron konfliktu i tworzenie warunków sprzyjających szybkiemu zawarciu ugody.