Procedura Przyśpieszona Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej
W odpowiedzi na liczne postulaty przedsiębiorców i analizę zmian wprowadzanych przez liczne instytucjonalne sądy arbitrażowe Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej z dniem 1 czerwca 2018 roku uzupełnienia Regulamin Arbitrażowy SA KIG z dnia 1 stycznia 2015 roku o nowy przepis, który regulować będzie szybką ścieżkę proceduralną.
Postępowanie arbitrażowe cechuje się szybkością, która jest zaletą dla wielu przedsiębiorców wybierających tą drogę rozstrzygania sporów. Ostatnio jednak szybkość arbitrażu poddawana jest krytyce. Biorąc pod uwagę czynniki, które wpływają na szybkość arbitrażu – tj. sposób organizacji postępowania, postawę uczestników sprawy i metody jej prowadzenia, a także gdy uwzględnić dodatkowo poziom skomplikowania danej sprawy – wskazana krytyka okazuję się często nie mieć podstaw. Mając jednak na uwadze wzrost popularności postępowania arbitrażowego, w naszej ocenie warto maksymalnie skrócić czas trwania arbitrażu wprowadzając przyśpieszoną procedurę arbitrażową.
Procedura przyśpieszona charakteryzuje się skróceniem terminów poszczególnych czynności i uproszczeniem podstawowego trybu procedowania. Polega to na powierzeniu sprawy tylko jednemu arbitrowi, rezygnacji z przeprowadzania rozprawy lub jej ograniczeniu na rzecz postępowania dowodowego prowadzonego w oparciu o dokumenty, a co najważniejsze na zredukowaniu liczby składanych pism arbitrażowych. W założeniu procedury przyśpieszone są tworzone do rozwiązywania drobnych i nieskomplikowanych spraw, których prowadzenie w zwykłym trybie nie przyniosłoby pożądanych efektów.
Choć Regulamin Podstawowy SA KIG 2015 jest elastyczną regulacją i zawiera przepisy, które dynamizują postępowanie arbitrażowe podjęliśmy decyzję o dodaniu regulacji, które zachęcą do procedowania w trybie szybkim. Procedura ta została wprowadzona już w innych jednostkach arbitrażowych w Polsce, jak i regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Procedura przyspieszona wdrożona została w oparciu o model opt-out, tj. po spełnieniu określonych kryteriów sprawa jest automatycznie kierowana do trybu przyśpieszonego, chyba że strony nie godzą się na jego zastosowanie (sprawy do 80 000 zł). Strony mogą umówić się na zastosowanie trybu przyśpieszonego również poza kryteriami regulaminowymi, tj. gdy wartość przedmiotu sporu jest większa niż 80 000 zł. Takie podejście oznacza przyznanie stronom prawa do rezygnacji z trybu przyspieszonego, ale także prawa do wyboru trybu przyśpieszonego lub modyfikowania jego zakresu zastosowania.
Zasady procedury określone są w § 53 Regulaminu Arbitrażowego i zakładają, iż jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 80.000,00 zł, do jego rozstrzygnięcia, chyba że strony, zgodnie z § 4 ust. 3, postanowiły inaczej, lub nie wyraziły na to zgody, z dniem 1 czerwca 2018 r. stosowana jest procedura przyspieszona.
W ramach procedury przyspieszonej wyrok powinien zostać wydany w terminie 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia lub podpisania protokołu posiedzenia organizacyjnego.
Komunikacja i doręczenia w procedurze przyspieszonej odbywać się będą co do zasady, odbywać się drogą elektroniczną, doręczenia w formie tradycyjnej będą miały charakter subsydiarny.
W procedurze przyspieszonej stosuje się przepisy Regulaminu z m.in. następującymi zmianami:
- Pozew wzajemny oraz zarzut potrącenia mogą zostać zgłoszone w procedurze przyspieszonej najpóźniej w chwili złożenia odpowiedzi na pozew
- Sprawy podlegają rozstrzygnięciu przez arbitra jedynego, chyba że strony uzgodniły rozpoznanie sporu przez Zespół Orzekający składający się z trzech arbitrów.
- Posiedzenie organizacyjne, jest w procedurze przyspieszonej obowiązkowe. Z jego przebiegu sporządza się protokół. Obowiązkowym jest również wydanie postanowienia określającego harmonogram postępowania, w tym m.in. termin ograniczający zgłaszanie i przedstawianie nowych materiałów dowodowych,
- Terminy wskazane w § 19 ust. 1-4, § 22 ust. 3 i ust. 5, § 26 ust. 1-2 i ust. 5 ulegają skróceniu do 7 dni,
- Terminy wskazane w § 27 ust. 1 i § 28 ust. 3 ulegają skróceniu do 14 dni.
- Uzgodnienie stosowania procedury przyspieszonej lub brak sprzeciwu stron wobec niej uważane są za tożsame ze zgodą stron na przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka tylko na podstawie jego pisemnego oświadczenia.
- Dowód z opinii biegłego przeprowadzany jest, co do zasady, wyłącznie na podstawie opinii pisemnej;
- Rozprawy nie przeprowadza się, chyba że jedyny arbiter albo Zespół Orzekający uzna, że spór nie został dostatecznie wyjaśniony na podstawie twierdzeń stron zawartych w ich pismach i złożonych przez nie dokumentów lub innych dowodów, w szczególności nie został dostatecznie wyjaśniony na podstawie pisemnych oświadczeń świadków lub opinii eksperckich zamówionych przez strony.
Strony postępowania będą mogły wnioskować o rozpoczęcie stosowania zasad ogólnych w przypadku złożoności problemów występujących w sporze, które ujawnią się w trakcie procedury przyspieszonej, lub gdy pojawią się inne ważne względy. Decyzję o ich zastosowaniu podjąć będzie mógł także Arbiter jedyny lub Zespół Orzekający.
Liczymy na to, ze Procedura przyspieszona spotka się z pozytywnym przyjęciem i stanie się narzędziem, które pozwoli na większe zainteresowanie przedsiębiorców sądownictwem polubownym